Omaž kompozitoru Rizu Ortolaniju
Riz Ortolani je rođen u Pezaru 1926, gde je diplomirao kompoziciju i flautu na konzervatorijumu “Đoakino Rosini”, da bi se 1948. preselio u Rim gde počinje da radi na RAI kao aranžer radio orkestara. To je označilo početak jedne duge i uspešne karijere, od debija kao dirigenta u radio programu “Magično oko” 1954. do međunarodnih uspeha potonjih decenija kao autora filmske muzike i klasičnih kompozicija.
Od sredine pedesetih do početka šezdesetih godina, Ortolani živi u Holivudu gde sarađuje sa najvećim američkim produkcijskim kućama. Nakon što je odbio predlog United Artists da se definitivno nastani u Los Anđelesu, Ortolani se 1961. vraća u Italiju i komponuje muziku za “Pasji život”, dokumentarni film Gvaltijera Jakopetija, Paola Kavara i Franka Prosperija. Pesma pod nazivom “More”, dobija nagradu “Gremi” i pojavljuje se kao kandidat za Oskara u kategoriji za najbolju orginalnu kompoziciju. Svi najprestižniji američki muzičari, od Frenka Sinatre do Koni Frencis, Endija Vilijamsa, Brende Li, uključuju je u svoj repertoar, ali će Katina Ranijeri, jedina italijanska pevačica ikad angažovana da nastupi na dodeli Oskara, izvesti pesmu na ovoj manifestaciji 1964.
Iza ovog prvog velikog uspeha sledila je muzika koju Riz Ortolani iste godine piše za film “Opasne krivine” Dina Rizija, neprikosnoveno remek-delo angažovane italijanske komedije.
Godine 1964. pojavljuje se na velikom platnu “Una Rolls-Royce tutta gialla”, briljantna komedija u režiji Entonija Eskvita u kojoj su nastupili najčuveniji glumci međunarodne kinematografije tih godina: Alen Delon, Reks Harison, Žana Moro, Ingrid Bergman, Omar Šarif, Širli Meklejn. Za “Forget Domani”, vodeću kompoziciju filma, Riz Ortolani dobija Zlatni globus za najbolju originalnu pesmu i postiže novi međunarodni uspeh. Ovome su izuzetno doprinele brojne interpretacije pesme, koju su, između ostalih, snimili Frenk Sinatra, Peri Komo, Koni Francis i, u italijanskoj verziji, Katjana Ranijeri.
Godine 1971. Riz Ortolani komponuje muziku za vestern “Madron” Džerija Hopera, kompoziciju “Till Love Touches Your Life” u izvođenju velike britanske umetnice Širli Bejsi, koja postaje kandidat za Zlatni globus u kategoriji za najbolju originalnu pesmu.
Riz Ortolani je za italijanske i međunarodne filmove napisao više od dve stotine kompozicija, kao i muziku za uspešne televizijske produkcije: “La Cittadella” (1964), “La freccia nera” (1969), “La Piovra” (1984).
Od 1981. godine do 2007. godine Riz Ortolani stvara uspešnu umetničku saradnju sa režiserom Pupijem Avatijem, potpisujući muziku u svim njegovim filmovima, od delikatnih “Aiutami a sognare”(1981) i “Una gita scolastica” (1983) do romantičnih komedija kao što je “Ma quando arrivano le ragazze?” (2005) i “La cena per farli conoscere” (2006).
Tokom svoje izuzeto duge muzičke aktivnosti Riz Ortolani se posvetio i klasičnoj muzici, kako kao kompozitor tako i kao dirigent. Ističe se njegova nezaboravna turneja u Japanu 1982. gde je nastupao kao dirigent Bečkog simfonijskog orkestra.
Godine 2004, u okviru dodele nagrada “Pipo Barcica”, rezervisanoj za kompozitore pop muzike, Ortolani dobija “Trofej za karijeru aranžera i kompozitora”. Još jednu važnu počast dodeljuje mu i američki režiser Kventin Tarantino birajući različite kompozicije koje je Ortolani napisao za muziku u svoja četiri filma: “Kill Bill 1”, “Kill Bill 2” , “Inglourious Basterds” i “Django Unchained”, njegova najuspešnija ostvarenja između 2003. i 2013.
Godine 2007, u 81. godini života, Riz Ortolani prvi put komponuje za pozorišnu predstavu ”Il principe della gioventù”, premijerno izvedenu u Teatru “Fenice” u Veneciji 4. septembra 2007. Radi se o muzičkom zapisu o životu Đulijana i Lorenca de Medičija u renesansnoj Firenci, u trenutku njenog najveće umetničkog i kulturnog sjaja.
S ovim poslednjih delom, Riz Ortolani se još jednom potvrđuje kao jedan od majstora italijanske muzike najvišeg kvaliteta, doprinoseći njenoj afirmaciji i poštovanju u celom svetu.
Filmovi će biti prikazani na originalnoj italijanskoj verziji sa titlovima na srpskom.
PROGRAM
Ponedeljak - 31. mart
16.30
OPASNE KRIVINE (1962)
režija: Dino Rizi
Trajanje 105’; crno-beli; jezik: italijanski sa titlovima na srpskom
uloge: Vitorio Gasman, Klaudio Gora, Katrin Spak, Žan-Luj Trentinjan
Nagrada za najboljeg glumca: Vitorio Gasman, Donatelov David 1963
Nagrada za najboljeg glumca: Vitorio Gasman, Sindikat italijanskih filmskih novinara 1963
Nagrada za najboljeg reditelja: Dino Rizi, Filmski festival u Mar del Plata 1963
18.30
PASJI ŽIVOT (1962)
režija: Paolo Kavara, Gualtiero Jakopeti, Franko Prosperi
trajanje:103 minuta; u boji; jezik: italijanski sa titlovima na srpskom
uloge: Rossano Braci, Stefano Sibaldi
Nagrada za najbolju produkciju, Donatelov David 1962
Full Review William Hill www.wbetting.co.uk